Onze voorouders leefden ooit in kleine, geïsoleerde gemeenschappen, hun gezichten verlicht door flakkerende vuurtjes.
Bewijzen van kampvuren voor koken en warmte dateren van zo'n 700.000 jaar geleden, maar duizenden jaren daarvoor begon de Homo erectus al in kleine sociale groepen te leven.
Op dit punt kunnen we veranderingen in het spraakkanaal waarnemen, die wijzen op primitieve vormen van communicatie.
Dit is het moment waarop vroege mensen hun interne toestand begonnen te vertalen en te delen, waarmee ze in wezen een primitief wereldbeeld opbouwden waarin iemand, en iets, buiten het zelf bestond.
Vroege vormen van communicatie en sociale binding brachten een cascade van veranderingen teweeg die de menselijke evolutie vooruit stuwden, culminerend in de vorming en dominantie van de moderne mens, Homo sapiens.
De vroege hominiden wisten niet dat het vuur waaromheen ze zich verzamelden slechts een bleke afspiegeling was van het vuur dat in hen brandde - het vuur van bewustzijn dat hen verlichtte op het pad naar menswording.
En ze wisten niet dat hun nakomelingen talloze generaties later rond een ander soort vuur zouden zitten - de felle, elektrische gloed van hun beeldschermen.
De oerwortels van het menselijk denken
Om de aard van dit primitieve verstand te begrijpen, moeten we kijken naar het werk van evolutionaire psychologen en antropologen die de cognitieve wereld van onze verre voorouders hebben proberen te reconstrueren.
Een van de belangrijkste inzichten van de moderne evolutionaire psychologie is dat het menselijk verstand geen blanco lei is, maar een verzameling gespecialiseerde cognitieve modules die door natuurlijke selectie gevormd zijn om specifieke adaptieve problemen op te lossen.
Dit geldt niet alleen voor mensen. Darwins vroege onderzoek stelde vast dat de Galapagosvinken bijvoorbeeld zeer gespecialiseerde snavels deelden die hen in staat stelden om verschillende ecologische niches te bezetten.
Deze verschillende gereedschappen corresponderen met verschillende gedragingen. De ene vink kan noten kraken met zijn grote, brede snavel, terwijl een andere vink bessen uit een struik kan wrikken met zijn scheermesachtige snavel.
Als psycholoog Leda Cosmides en haar collega'swaaronder Steven Pinker, hebben beweerd in theorieën die nu samengevat worden als 'evolutionaire psychologie', dat de hersenmodules ooit grotendeels onafhankelijk van elkaar werkten, waarbij ze elk domeinspecifieke informatie verwerkten.
In de context van de primitieve geschiedenis zou deze modulaire architectuur zeer adaptief zijn geweest.
In een wereld waar overleven afhing van het snel detecteren van en reageren op bedreigingen en kansen, zou een brein dat bestaat uit domeinspecifieke modules efficiënter zijn geweest dan een brein met een algemeen doel.
Onze verre voorouders bewoonden deze wereld. Het was een wereld van onmiddellijke gewaarwordingen, voornamelijk niet verbonden door een overkoepelend verhaal of zelfbesef.
In de loop van duizenden jaren raakten de hersenen van hominiden echter steeds beter met elkaar verbonden, waardoor het gebruik van gereedschappen, protolanguage, taal en sociale interactie mogelijk werden.
Archeologisch bewijs suggereert dat de mens zich pas ongeveer 20.000 jaar geleden begon te 'settelen' en zich ging bezighouden met complexe maatschappelijke en culturele praktijken.
Tegenwoordig weten we dat verschillende structuren in de hersenen vanaf de geboorte sterk geïntegreerd raken. fMRI-onderzoeken, zoals Raichle et al. (2001)laten zien dat er in rust voortdurend informatie wordt uitgewisseld tussen verschillende delen van de hersenen.
Hoewel wij dit vanzelfsprekend vinden en ons waarschijnlijk niets anders kunnen voorstellen, was dit niet het geval voor onze voorouders in de oudheid.
Bijvoorbeeld, Holloway's onderzoek (1996) over de hersenen van vroege hominiden geeft aan dat veranderingen in de hersenarchitectuur in de loop der tijd een verbeterde integratie ondersteunden. Stout en Chaminade (2007) onderzochten hoe het maken van gereedschappen correleert met neurale integratie, wat suggereert dat het bouwen van gereedschappen voor verschillende doeleinden de ontwikkeling van geavanceerdere neurale capaciteiten kan hebben gestimuleerd.
De behoefte aan complexe communicatie en abstract redeneren nam toe naarmate mensen evolueerden van kleinschalige groepen waarin individuen intiem vertrouwd waren met elkaars ervaringen, naar grotere groepen met mensen van verschillende geografische gebieden, achtergronden en uiterlijke kenmerken.
Taal was misschien wel de krachtigste katalysator voor de cognitieve revolutie van de mensheid. Het creëerde een gedeelde betekenis door complexe ideeën en ervaringen te coderen en over te brengen tussen verschillende geesten en generaties.
Bovendien leverde het een overlevingsvoordeel op. Mensen die efficiënt met anderen konden communiceren en samenwerken, hadden een voordeel.
And, gradueel begonnen mensen te vocaliseren en te communiceren gewoon omdat eerder dan voor een specifieke aanpassings- of overlevingswaarde.
Het tijdperk van de hypergepersonaliseerde werkelijkheid binnentreden
Het kostte mensen miljoenen jaren om van geïsoleerde groepen over te gaan naar grotere, meer onderling verbonden samenlevingen.
Vandaag de dag kunnen we te maken krijgen met een vreemde omkering van deze trend - een terugkeer naar meer geïndividualiseerde werelden die worden bemiddeld door AI- en VR-technologieën.
In 2016 liep Mark Zuckerberg door een evenement terwijl deelnemers de Meta 2 headset droegen. Het beeld dat hieruit ontstond werd een iconische weergave van de gevaren van VR om mensen te isoleren in hun persoonlijke wereld.
is deze foto een allegorie van onze toekomst? de mensen in een virtuele realiteit met onze leiders die aan ons voorbij lopen. pic.twitter.com/ntTaTN3SdR
- Nicolas Debock (@ndebock) 21 februari 2016
De huidige VR-headsets, aangevoerd door de Apple Vision Prokan zeer realistische en contextbewuste tekst, afbeeldingen en 3D-modellen genereren voor eindeloos gepersonaliseerde meeslepende omgevingen, personages en verhalen.
Tegelijkertijd hebben recente doorbraken in edge computing en on-device AI-verwerking VR-apparaten in staat gesteld om geavanceerde AI-algoritmen lokaal uit te voeren zonder afhankelijk te zijn van cloud-gebaseerde servers.
Dit integreert realtime AI-toepassingen met lage latentie in VR-omgevingen, zoals dynamische objectherkenninggebarentracking en spraakinterfaces.
Het is nu mogelijk om virtuele werelden te creëren die niet alleen oppervlakkig zijn afgestemd op onze smaak, maar ook fundamenteel zijn gevormd door onze cognitieve eigenaardigheden.
We worden niet alleen contentconsumenten, maar actieve deelnemers aan onze eigen privéwerkelijkheid.
Hoe zit het met de gevolgen? Is het allemaal maar een nieuwigheid? Zal de hype doorbreken als mensen net als een paar jaar geleden uitgekeken raken op VR?
We weten het nog niet, maar de verkoop van VR-producten zit in de lift. En hoewel de Vision Pro gebreken heeft en onbetaalbaar blijft - voor een koele $3.499 - dit zal veranderen.
Toch is het niet verstandig om te beweren dat iedereen binnen vijf, tien of zelfs 25 jaar in VR zal leven. VR heeft genoeg hype-momenten gekend die weer verdwenen zijn.
Meta is daar het bewijs van. Volgens Bloomberginvesteerden ze $50 miljard in hun Metaverse-project, wat uiteindelijk resulteerde in een van de grootste commerciële mislukkingen.
De Apple Vision Pro heeft de potentie om te slagen waar Meta tekortschoot. De geavanceerde technologie van de Vision Pro, de intuïtieve bediening en de naadloze integratie met AppleHet ecosysteem van Meta pakt veel tekortkomingen aan die het project van Meta belemmerden.
Van de iPhone naar de Apple Kijken, Apple heeft consequent laten zien dat het in staat is om aantrekkelijke producten te maken die aanslaan bij consumenten en een brede acceptatie afdwingen.
The timing of AppleDe komst van AI op de VR-markt is gunstig. AI ondersteunt VR niet alleen op het gebied van prestaties, maar helpt ook om een futuristische wereld te creëren waarin VR echt thuishoort.
Steeds vaker zie je mensen met headsets in openbare ruimtes, wat symbool staat voor de groeiende populariteit van deze technologie.
De invloed van VR op de hersenen
Hoe zit het met de effecten van VR? Is het alleen een visuele tonic voor de zintuigen, of moeten we anticiperen op diepere effecten?
Er is genoeg voorlopig bewijs. Bijvoorbeeld een onderzoek door Madary en Metzinger (2016) stelde dat VR zou kunnen leiden tot een "verlies van perspectief", wat het zelfbesef en het besluitvormingsproces van een individu zou kunnen beïnvloeden.
Een systematisch overzicht door Spiegel (2018) de potentiële risico's en bijwerkingen van VR-gebruik onderzocht. De bevindingen suggereerden dat langdurige blootstelling aan VR-omgevingen zou kunnen leiden tot symptomen zoals vermoeide ogen, hoofdpijn en misselijkheid, gezamenlijk "cyberziekte.”
Een van de vreemdere invloeden van VR is een onderzoek door Yee en Bailenson (2007) onderzocht het concept van het "Proteus Effect", dat verwijst naar het fenomeen waarbij het gedrag van een individu in een virtuele omgeving wordt beïnvloed door het uiterlijk van hun avatar.
Het onderzoek toonde aan dat deelnemers die een grotere avatar hadden gekregen zelfverzekerder en assertiever gedrag vertoonden in de daaropvolgende virtuele interacties, wat aantoont dat VR het gedrag en de zelfperceptie kan veranderen.
We zullen zeker meer psychologisch en medisch onderzoek zien naar langdurige blootstelling aan VR nu de Apple Vision Pro is uit.
De positieve argumenten voor VR
Hoewel het belangrijk is om de risico's van VR te erkennen en aan te pakken, is het net zo cruciaal om de voordelen en kansen van deze technologie te erkennen.
Een van de meest veelbelovende toepassingen van VR is in het onderwijs. Immersieve virtuele omgevingen bieden leerlingen interactieve leerervaringen, waardoor ze complexe concepten en fenomenen kunnen verkennen op een manier die traditionele onderwijsmethoden niet kunnen evenaren.
Een onderzoek door Parong en Mayer (2018) ontdekte dat studenten die leerden via een VR-simulatie, hun kennis beter konden vasthouden en overdragen dan studenten die leerden via een desktop simulatie of diavoorstelling. Dat zou een reddingslijn kunnen zijn voor mensen met leerproblemen of zintuiglijke uitdagingen.
VR heeft ook een enorm potentieel in de gezondheidszorg, met name op het gebied van therapie en revalidatie.
Een meta-analyse door Fodor et al. (2018) onderzocht de effectiviteit van VR-interventies voor verschillende psychische aandoeningen, waaronder angststoornissen, fobieën en posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Een ander intrigerend onderzoek door Herrera et al. (2018) onderzocht de impact van een VR-ervaring die ontworpen is om empathie voor daklozen te bevorderen.
De Apple Vision Pro is al gebruikt voor het hosten van een personaliseerbare interactieve therapie bot genaamd XAIA.
Hoofdonderzoeker Brennan Spiegel, MD, MSHSschreef over de therapiebot: "In de Apple Vision Prozijn we in staat om elke pixel van die opmerkelijke resolutie en het volledige spectrum van levendige kleuren te gebruiken om een vorm van meeslepende therapie te creëren die boeiend en diep persoonlijk is."
De risico's van te veel onderdompeling vermijden
Op het eerste gezicht lijkt het vooruitzicht om in een wereld van hypergepersonaliseerde virtuele realiteiten te leven misschien de ultieme vervulling van een droom - een kans om eindelijk in een universum te leven dat perfect is afgestemd op onze eigen individuele behoeften en verlangens.
Het zou ook een wereld kunnen zijn waarin we voor altijd kunnen leven, waarbij we checkpoints opslaan en laden terwijl we voortdurend door digitale omgevingen zwerven.
Ongecontroleerd heeft deze ultieme vorm van autonomie echter ook een andere kant.
De notie van "realiteit" als een stabiele en objectieve ervaringsgrond is afhankelijk van een gemeenschappelijk perceptueel en conceptueel kader, een set gedeelde aannames, categorieën en normen die ons in staat stellen om te communiceren en onze acties te coördineren met anderen.
Als we opgaan in onze geïndividualiseerde virtuele werelden waarin elk individu zijn eigen op maat gemaakte realiteit bewoont, zou deze gemeenschappelijke basis wel eens steeds meer gefragmenteerd kunnen raken.
Als jouw virtuele wereld radicaal verschilt van de mijne, niet alleen in de oppervlakkige details maar ook in de diepste ontologische en epistemologische fundamenten, dan dreigen wederzijds begrip en samenwerking aan de randen te rafelen.
Dat weerspiegelt vreemd genoeg de geïsoleerde, geïndividualiseerde werelden van onze verre voorouders.
Naarmate de mensheid meer tijd doorbrengt in geïsoleerde digitale werkelijkheden, kunnen onze gedachten, emoties en gedragingen meer afgestemd raken op hun eigen unieke logica en structuur.
Dus hoe kunnen we de voordelen van next-gen VR benutten zonder onze gedeelde menselijkheid uit het oog te verliezen?
Waakzaamheid, bewustzijn en respect zijn essentieel. In de toekomst zullen er mensen zijn die het leven in VR-werelden omarmen, zichzelf vergroten met hersenimplantaten en cybernetica, enzovoort. Er zullen ook mensen zijn die dat afwijzen ten gunste van een meer traditionele levensstijl.
We moeten beide perspectieven respecteren.
Dit betekent dat we ons bewust moeten zijn van de algoritmes die onze interacties met de wereld bepalen en dat we actief op zoek moeten gaan naar ervaringen die onze aannames en vooroordelen uitdagen.
Hopelijk wordt het intuïtief om een voet buiten de virtuele wereld te houden.
Zo niet, dan zullen de huidige gemeenschappelijke technologieën ons eerder uit elkaar drijven dan ons samenbrengen zoals het vuur van vroeger.
